«Στον δρόμο, κυπαρίσσια.»

Μαρία Χαραλάμπους

Ατομική έκθεση ζωγραφικής στο Κέντρο Τεχνών Μετς

Εγκαίνια: 24 Οκτωβρίου 2025

Διάρκεια: 24/10 – 15/11/2025

Διεύθυνση: Ευγενίου Βουλγάρεως 6, Μετς

 

Είσοδος Ελεύθερη

 

«Η τέχνη, ίσως, είναι η μόνη ανάσα που μας επιτρέπει να κοιτάξουμε ψηλά μέσα στη δίνη του κόσμου.»

Αυτό που βλέπει κανείς στα έργα της Μαρίας Χαραλάμπους δεν είναι απλώς τοπία, αλλά ονειρικοί κόσμοι, κατοικημένοι από αέρινες φιγούρες και αόρατες αναπνοές. Τα έργα της μοιάζουν να αιωρούνται ανάμεσα στο πραγματικό και στο φανταστικό, δημιουργώντας μια αίσθηση αλλόκοσμης ηρεμίας. Η Μαρία, αξιοποιώντας την τεχνική της γκουάς και της ακουαρέλας, χειρίζεται το υλικό της με τρόπο που επιτρέπει στο νερό να γίνει φορέας νοήματος και την ύλη με τρόπο που μιμείται τις αισθήσεις. Οι φόρμες της ρευστές, παραμένουν σε κίνηση, ανασαίνουν, κυλούν απαλά, σαν να γλιστρούν μέσα στο φως, αρνούμενες να αποκρυσταλλωθούν.

Κι όμως, αυτή η ρευστότητα δεν μένει άυλη. Το υδάτινο στοιχείο συναντά τη γη με τρόπο που θυμίζει λάσπη ή χώμα, ίσως και την πάχνη που αφήνει η πρωινή δροσιά μετά την καταιγίδα. Η ζωγραφική της δεν είναι μόνο συνειρμική, είναι και απτή. Δύο στοιχεία, νερό και γη, συνυπάρχουν παραδόξως, δημιουργώντας έναν τόπο τόσο υλικό όσο και συναισθηματικό μαζί, έναν κόσμο όπου η ύλη γίνεται εμπειρία, και η εμπειρία αφήνει σημάδι. Σαν την εικόνα μιας λίμνης που καθρεφτίζει τον ουρανό και ταυτόχρονα κρύβει μέσα της τη γη, συγκεντρώνοντας ακριβώς αυτά τα συστατικά της ύπαρξης, το ουράνιο, το υδάτινο αλλά και τον αιθέρα, σε μια εύθραυστη, ευθυγραμμισμένη και συνάμα γαλήνια ισορροπία.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό,

το κυπαρίσσι επανέρχεται σαν μοτίβο, σχεδόν σαν προσευχή.
Στην πράξη λειτουργεί ως σημείο αναφοράς και έμπνευσης. Ένας κάθετος άξονας που συνδέει τη γη με τον ουρανό. Συχνά, το δέντρο αυτό με την κόμη του τρυπά τα σύννεφα, σαν να αναζητά την ένωση με το θείο, άλλοτε λικνίζεται σαν να λοξοδρομεί, ή να χορεύει τον χορό του Ζαλόγγου. Το αιώνιο μεταναστευτικό και οι πόλεμοι είναι θεματικές που απασχολούν έντονα την ίδια και διαφαίνονται μέσα στα έργα της, καθώς οι μορφές της μοιάζουν εγκλωβισμένες σε μια απόκοσμη, διαρκή μετακίνηση. Η παρουσία του δέντρου, λοιπόν, υποδηλώνει αυτόν τον διττό συμβολισμό· μια πνευματική ανάταση, μια αναπνοή ελπίδας μέσα στη μελαγχολία των τοπίων αλλά και ένα μνήμα, μια ανάμνηση των θανούντων.

Οι φόρμες και οι χειρονομίες της είναι κυκλικές και προμηνύουν γέννηση. Σαν μια αργή κυοφορία που εξελίσσεται μέσα στην επιφάνεια του έργου. Μορφές που θυμίζουν έμβρυα κρύβονται σε διαφανείς, αμνιακούς κόσμους, έτοιμες να εκκολαφθούν. Αυτή η αίσθηση γένεσης δεν είναι τυχαία, μα αποτελεί οργανικό στοιχείο της σύνθεσής της, η οποία στηρίζεται σε ρυθμικές στριφογυριστές επαναλήψεις και ήπιες μεταβάσεις και μετατονισμούς. Ο ρυθμός της ζωγραφικής της είναι αργός, στοχαστικός, με μια σχεδόν τελετουργική πειθαρχία. Θυμίζει ηπειρώτικο μακρόσυρτο χορό, επαναληπτικό, βαθύ, γεμάτο σιωπηλή συγκίνηση.

Η παλέτα της είναι γήινη,

αλλά όχι βαριά. Συνδυάζει τις αποχρώσεις του χώματος με χρώματα που παραπέμπουν στο παραμύθι κυρίως ρόδινα και ώριμα κερασί, πρασινωπά, ώχρες αλλά και υποφωτισμένα μπλε με φωτεινά σημεία. Η Μαρία αξιοποιεί το χρώμα όχι μόνο ως αισθητικό εργαλείο, αλλά ως τρόπο συγκίνησης καθώς η κάθε απόχρωση μοιάζει να κρατά μέσα της ένα συναίσθημα. Έτσι, ο θεατής καλείται να αισθανθεί πριν κατανοήσει, να ακολουθήσει τον ρυθμό της όρασης πριν αναζητήσει το νόημα και η αίσθηση αυτή ταιριάζει πολύ με το παραδοσιακό, βουκολικό τοπίο.

Η παραδοξότητα των συνθέσεών της, άλλοτε γλυκιά και άλλοτε γκροτέσκ, συνομιλεί με την ψυχική της τοπογραφία. Είναι μια μεταρομαντική προσέγγιση, όπου η φόρμα διαστέλλεται από το συναίσθημα. Κάθε εικόνα φέρει κάτι από τον εσωτερικό της κόσμο, μια ευγένεια που ακουμπά την πληγή, μια σιωπή που μοιάζει με προσευχή.

Ως εικονογράφος, η Μαρία Χαραλάμπους αντλεί την ευαισθησία της από τον κόσμο του παραμυθιού και την ενσωματώνει με ανιδιοτέλεια στη ζωγραφική της πράξη. Αυτή η διττή της ταυτότητα χαρίζει στα έργα αφηγηματικές και ονειρικές ποιότητες, εικόνες που μεταφέρουν την αθωότητα του παιδικού βλέμματος και την τρυφερότητα μιας εσωτερικής συγκίνησης. Σαν να βλέπουμε τον κόσμο για πρώτη φορά, χωρίς φίλτρα, χωρίς φόβο.

Οι φιγούρες της εξαϋλώνονται μέσα στο τοπίο. Δεν στέκονται, κινούνται.
Ακολουθούν το άπλωμα της γης, σαν να θέλουν να ενωθούν με αυτήν ή να διαχυθούν μέσα της για πάντα. Έτσι, τα τοπία της γίνονται κατοικημένες ψυχές και οι ψυχές, με τη σειρά τους, τόποι. Ο κόσμος της είναι παραδεισένιος και παραμυθητικός, ένας τόπος που μιλά για ύπαρξη, ταυτότητα, ηθική και ελπίδα.

Και για μένα, η ζωγραφική της Μαρίας, τόσο ονειρική, τρυφερή και λησμονική, μοιάζει με εκείνες τις μακρόσυρτες νύχτες που αφήνουμε το βλέμμα να χαθεί στα σύννεφα. Στις παύσεις ενός κόσμου που δεν χρειάζεται λόγια.

Μήπως, λοιπόν, η τέχνη της είναι η ίδια η ανάσα μας, μια απαλή ανάμνηση που μας θυμίζει να κοιτάξουμε ψηλά, ανάμεσα στα κυπαρίσσια;

Νιόβη Κρητικού

Ιστορικός Τέχνης | Εικαστικός

 

 

«στον δρόμο κυπαρίσσια, το αδύνατο αγκάλιασμα, τα μωρά στον ωκεανό, τα ποιήματα στο πόδι, τα πέλματα που τους απαγορεύεται να πατούν οποιαδήποτε γη, τα βράχια όταν διαβρώνονται, η κοσμική σούπα, το τοπίο που δεν υπάρχει, η θλίψη που δεν επιτρέπεται, η σκέψη που ντρέπεται, ο τόπος που θέλουμε να επιστρέφουμε, ο έρωτας που θεραπεύει, η ανώνυμη ποίηση, το βραχύ κύκλωμα της μοναξιάς, ο κόσμος πίσω από το βουνό, η τρυφερότητα αποκαλύπτει, το σώμα που κουβαλάει, η ζωγραφική με τα σύννεφα, τα δέντρα που μετακινούνται, η μουσική πριν την ησυχία, το μακρύ ταξίδι, οι γυναίκες που κρατιούνται απ΄ τα χέρια, η φύση που δεν είναι αποσπασματική, οι σημασίες που θολώνουν, η σιγουριά του τυχαίου, η μνήμη που δημιουργεί τον χρόνο, ωκεανός αγάπης, εσύ, εσύ, εσύ»

Μαρία Χαραλάμπους

 

 

ΕΝ

“On the Road, Cypresses”
Maria Charalambous
Solo Painting Exhibition at Mets Arts Center

Opening: October 24, 2025
Duration: 24/10 – 15/11/2025
Address: 6 Evgeniou Voulgareos, Mets

Free Admission

“Art may be the only breath that allows us to look upwards amid the whirlwind of the world.”

What one sees in the works of Maria Charalambous is not simply landscapes, but dreamlike worlds, inhabited by ethereal figures and invisible breaths. Her works seem suspended between reality and imagination, creating a sense of uncanny calm. Maria, using gouache and watercolor techniques, handles her medium in a way that allows water to become a carrier of meaning and materiality to evoke the senses. Her forms are fluid, remaining in motion, breathing, flowing gently, as if sliding through light, refusing to crystallize.

Yet, this fluidity is not intangible. The watery element meets the earth in a manner reminiscent of mud or soil, perhaps even the frost left by morning dew after a storm. Her painting is not only associative; it is tangible. Two elements, water and earth, coexist paradoxically, creating a place both material and emotional, a world where matter becomes experience, and experience leaves its mark. Like the image of a lake reflecting the sky while holding the earth within, it gathers the very components of existence—the watery, the terrestrial, the ether—in a fragile, aligned, and serene equilibrium.

Within this setting,

the cypress reappears as a motif, almost like a prayer.
It functions as a point of reference and inspiration, a vertical axis connecting earth and sky. Often, this tree pierces the clouds with its crown, as if seeking union with the divine; at other times, it sways, tilts, or dances the Zalongo dance. Eternal migrations and wars are recurring themes in her work, as the figures seem trapped in an uncanny, perpetual motion. The presence of the tree thus embodies this dual symbolism: a spiritual elevation, a breath of hope amid the melancholy of landscapes, and a memorial, a remembrance of the departed.

Her forms and gestures are circular and anticipate birth. Like a slow gestation unfolding on the surface of the work. Figures reminiscent of embryos hide in transparent, amniotic worlds, ready to emerge. This sense of genesis is not accidental but an organic element of her composition, based on rhythmic, swirling repetitions and gentle transitions. The rhythm of her painting is slow, contemplative, with an almost ritual discipline. It resembles the long, drawn-out dance of Epirus—repetitive, profound, imbued with silent emotion.

Her palette is earthy,

yet not heavy. It combines shades of soil with colors evoking fairy tales: rosy and ripe cherry tones, greenish hues, ochres, as well as subdued blues with bright accents. Maria uses color not only as an aesthetic tool but as a means of emotional resonance, as each hue seems to carry within it a feeling. The viewer is invited to feel before understanding, to follow the rhythm of vision before seeking meaning, harmonizing perfectly with the traditional, bucolic landscape.

The paradoxical nature of her compositions, at times sweet, at times grotesque, echoes her psychic topography. It is a post-romantic approach where form expands with emotion. Each image carries something of her inner world, a gentleness that touches the wound, a silence resembling prayer.

As an illustrator, Maria Charalambous draws sensitivity from the world of fairy tales and incorporates it selflessly into her painting practice. This dual identity grants her works narrative and dreamlike qualities—images that convey the innocence of a child’s gaze and the tenderness of an inner feeling. It is as if seeing the world for the first time, unfiltered, unafraid.

Her figures dissolve into the landscape. They do not stand still; they move. They follow the expanse of the earth, as if wanting to merge with it or diffuse through it forever. Thus, her landscapes become inhabited souls, and the souls, in turn, become places. Her world is paradisiacal and comforting, a realm that speaks of existence, identity, ethics, and hope.

And for me, Maria’s painting—so dreamlike, tender, and wistful—resembles those long, drawn-out nights when we let our gaze wander among the clouds. In the pauses of a world that needs no words.

Could it be, then, that Maria’s art is itself our breath, a gentle memory reminding us to look upwards, among the cypresses?

Niovi Krιtikou
Art Historian | Visual Artist

On the Road, Cypresses, the Impossible Embrace, Babies in the Ocean, Poems on the Go, Feet Forbidden to Touch Any Earth, Rocks as They Erode, The Cosmic Soup, The Landscape That Does Not Exist, The Sadness That Is Not Allowed, The Thought That Is Shy, The Place We Long to Return To, Love That Heals, Anonymous Poetry, The Short Circuit of Solitude, The World Behind the Mountain, Tenderness Reveals, The Body That Carries, Painting with Clouds, Moving Trees, Music Before Silence, The Long Journey, Women Holding Hands, Nature That Is Not Fragmented, Meanings That Blur, The Certainty of Chance, Memory That Creates Time, Ocean of Love, You, You, You”

— Maria Charalambous